RA�
wystartuje w wyborach samorz�dowych
Zarz�d Ruchu Autonomii �l�ska (RA�) zdecydowa� o powo�aniu
komitetu wyborczego, kt�ry wystawi kandydat�w w wyborach do w�adz ...
RA�
w wyborach samorz�dowych 2002
To b�dzie najwi�ksza kampania w historii Ruchu Autonomii �l�ska.
Liczymy na dobry wynik. 4 lata temu startowali�my w wyborach samorz�dowych sonda�owo ...

Banknoty
zast�pcze �l�ska 1914-1924
Do 14 wrze�nia 2002 ekspozycja
czynna jest w galerii „Krekot”
Miejskiej Biblioteki Publicznej w Rudzie �l�skiej ul. D�browskiego 18
K�nigsh�tte:
Graf Reden kehrt heim!
Fast 150 Jahre nach dem ersten Denkmal wird eine Nachbildung
errichtet

Wer
ist nun der Friedrich von Reden?
Ein Bekannter polnischer Geschichtsforscher der Vorkriegszeit Prof.
Adam Pob�g-Rutkowski stellte bereits fest, dass Oberamtmann und Bergrat Friedrich von Reden
A
kt� to taki jest ten von Reden?
Ju� przedwojenny historyk Huty Kr�lewskiej prof. Adam Pob�g-Rutkowski
pisa� jako, �e Reden pozostawi� „po sobie szczytn� i wdzi�czn� pami�� u ludno�ci �l�skiej”.
Nadzwyczajne
uroczysto�ci -
Die gro�e Feierlichkeit
Od 6.09.2002, (od godz.14.00) w Chorzowie przy Placu Hutnik�w, po
ods�oni�ciu pomnika b�dzie mo�na odczyta� w j�zyku polskim:
Ab 6.09.2002, (14.00 Uhr) in Chorzow am Plac Hutnik�w -die neue Enth�llung in K�nigsh�tte.
SILESIA
SUPERIOR
|
|
Debata
Moje w�tpliwo�ci
W odpowiedzi na artyku� p. Jolanty Tambor w miesi�czniku „�l�sk”
w numerze 7 z lipca 2002
Od razu na
pocz�tku musz� zaznaczy�, �e nie jest moj� intencj� podejmowanie z autork� polemiki na poziomie naukowym, poniewa� j�zykoznawc�
nie jestem. Jestem, mo�na powiedzie�, przeci�tnym „u�ytkownikiem” mowy �l�skiej, kt�ry pragnie jej trwania i zatroskany
jest o jej przysz�o��. Mam nadziej�, �e w�a�nie to zatroskanie usprawiedliwia moje wtr�cenie si� do dyskusji. Je�li gdzie� si�
myl�, szczerze prosz� o wyja�nienie i naprostowanie b��d�w. ...
J�zef Kulisz
Zapis �l�ski w czasach pruskich
Wprowadzaj�c
do ewidencji komputerowej akta USC (w celu szybszego wyszukiwania i drukowania) z lat 1898 - 1922, zauwa�y�em wyst�powanie (przy
podpisach akt�w, o ile akta s� podpisane) ciekawego spos�bu zapisu imion i nazwisk. ...
Piotr Kalinowski
Po owocach ich czyn�w poznacie ich ...
Szanowna
Pani J. Tambor, szanowny Panie T. Kijonka,
Po przeczytaniu artyku�u „Kodyfikacja gwary ?” w numerze 7/2002
„�l�ska” postanowi�em napisa� do Pa�stwa otwarty list, poniewa� stanowczo nie zgadzam si� z konkluzj� autorki, kt�ra
przytaczaj�c gar�� fakt�w j�zykowych pr�buje wykaza� bezzasadno�� wszelkich dzia�a� na rzecz tworzenia „j�zyka �l�skiego”.
Bardzo �a�uj�, �e (nie pierwszy to raz) o faktach j�zykowych nie informuje si� po to, aby edukowa� i u�wiadamia� samych
zainteresowanych ...
Grzegorz Wieczorek
Ma�a, albo - prywatna, albo -lokalna ojczyzna ? - jaka?
S� to
odpowiedzi, na pytania jednego z czytelnika, potwierdzaj�cego zanikania �l�sko�ci, ale szczeg�lnie interesuj� go sprawa nazewnictwa
„hajmat�w, domowin, ojczyzn”. W Polsce lepiej by�o wprowadzi� poj�cie zwi�zane z ojczyzn�, bo ma ona swoj� tradycj�
walki o wolno�� w swojej historii. W Niemczech zwi�zki przesiedle�c�w czy landsmannschafty te� m�wi� o nowym Heimacie? ...
Peter Karl Sczepanek
Aktuell
Wra�enia II
Na prze�omie
czerwca i lipca bawi�em w mej kolebce. Jej asymetryczne kraw�dzie przebiegaj� na linii Opole, Popiel�w, Pok�j, Kluczbork, Olesno,
Ozimek, Opole.
Wysiadaj�c z sindbadowskiego autokaru na dworcu g��wnym w Opolu, uda�em si� ulic� Krakowsk� w stron� rynku, aby po
kilkunastogodzinnej podr�y zje�� w „Star�wce” ciep�� zup� i pierogi z kapust�. Pada�o. ...
Do Pan�w Profesor�w Marka Czapli�skiego i Adolfa Juzwenki w
sprawie ich wypowiedzi w „Opiniach” Gazety Wyborczej z dnia 17 maja 2002 roku list otwarty
Przez
dziesi�tki lat mego w�asnego, ju� bez ma�a pi��dziesi�t lat trwaj�cego �ycia, by� zar�wno ton jak i wgl�dy, cechuj�ce
wypowiedzi wy�ej wspomnianych pan�w profesor�w nie do pomy�lenia; z tego to powodu jestem im oraz wszystkim, kt�rzy stworzyli po niemu
warunki, niezmiernie wdzi�czny. ...
Alfred Bartylla - Blanke
List otwarty do Jego Ekselencji ks. Arcybiskupa, Metropolity
Katowickiego prof. Damian Zimo�
przez Parafi�
rzymsko-katolick� p.w. �w. Marii Magdaleny w Tychach, ks. kan Teofila Grzesicy
Z okazji: zaproszenia na uroczysto�� po�wi�cenia tablicy ku czci b�. ks. Emila Szramka, kt�ra odb�dzie si� we wtorek 18. czerwca
2002 roku, o godz. 18.30 w Tychach. ...
Peter Karl Sczepanek
Kroki ku prawdzie
PROPAGANDOWA NAGONKA NA DR. HERBERTA CZAJ� PREZESA ZWI�ZKU WYSIEDLE�C�W
W latach
siedemdziesi�tych dr Herbert Czaj� sta� si� ofiar� komunistycznej propagandy. Powodem „zwierz�cej" nienawi�ci w�adz PRL i
zaciek�ych atak�w armii propagandzist�w by�o obj�cie przez dr Czaj� w 1970 roku stanowiska prezesa Bund der Vertriebenen (Zwi�zku
Wysiedle�c�w) oraz jego sprzeciw co do zawarcia uk�adu mi�dzy Republik� Federaln� Niemiec a komunistycznymi w�adzami w Polsce (z 7
grudnia 1970 roku). Kolejne ataki propagandzist�w peerelowskich nasili�y si� po 17 maja 1972 roku, kiedy to siedemnastu chadeckich ...
JACEK KRZYSZTOF DANEL
Dr Herbert Czaj�
Publikacje
Dycki u siebie w doma
Na co�kij
kuli �jymskij jest jyny taki jedne miejsce - za stodo�om od Cichego z kierego w pogodne wieczory wida� pasmo g�rskich grzbiet�w ostro
odcinajonce �jymia od nieba.
I te� na co�kij kuli �jymskiej jyny pjy�� synk�w z Parceli w Krzi�kowicach spotyka�o se za tom stodo�om. ...
Rudolf Paciok
Die Bergorsch�
Der
Oberschlesier ist ein wahrer Meister in der Erfindung und Bildung neuer Worte, er besitzt hierzu ein gro�es Talent. F�r einen Begriff hat
er gleich mehrere passende Worte, welche von einem bestimmien Witz und Humor zeugen. So sagt er z.B. zu einem sch�nen M�dchen "schwarna"
oder "feina" oder "gryfna" oder "schykowna" oder "schumna", "Fr�litschka". Diese Worte
ethymologisch zu deuten, ist eine sehr sch�ne und interessante Arbeit. ...
Dr Leopold Walla
WIDOKI
SZKO�A
Nie by�em uczniem pilnym. Bo pierwsza szko�a, do kt�rej chodzi�em te� nie by�a pilna. R�ne rzeczy i wydarzenia pami�tam z mojej
budy. Tylko nie wiem czy najwa�niejsze. Z racji tego, �e by�em postrzegany jako rozgarni�ty, cz�sto na lekcjach biega�em po papierosy
dla nauczycieli, albo po mi�so, kt�re p�niej zawozi�em im tramwajem do domu. (Kto wtedy �y�, wiedzia�, jak pi�kn� i niemal�e
magiczn� spraw� by� zostawiony pakuneczek w sklepie mi�snym.) ...
Krystian Ga�uszka
|
|
Vertreibung ist ein Verbrechen
Der
SPD-Politiker Peter Glotz k�mpft f�r das Zentrum gegen Vertreibung ...

Pami�tkowe banknoty zast�pcze Ujazdu 1923 r.
Ujazd,
niewielka miejscowo�� g�rno�l�ska, o bogatej historii si�gaj�cej XII wieku, uzyska�a prawa miejskie z nadania biskupa wroc�awskiego
ju� w 1223 roku. ...
Papierowy pieni�dz zast�pczy gminy Knur�w
Z pocz�tkiem XX
wieku Knur�w by� gmin� wiejsk� z obszarem dworskim, stanowi�c� cz�� powiatu rybnickiego. Wi�kszo�� mieszka�c�w by�a Polakami.
Rozw�j miejscowo�ci jednak zwi�zany by� ...
Bronis�aw W�troba

NASZ LUD
Wolne s�owo dla ludu �l�skiego
Czeski Cieszyn
26. lipca 1924
Potomki od Seta
To je lista potomkow od
Adama. Kej Ponboczek zrobiyli czuowieka, to go zrobiyli podobnym do sia. Zrobiyli Ponboczek chopa i kobiyta, pobuogosuawiyli ich i dali im
miano „ludzie”, kej ich stworzyli. Adam bou sto czidziysci lot stary to urodziou mu sie synek, podobny do niego choby z obrozka,
i dou mu Set. Kej sie Set urodziou , to Adam zou jeszcze osiymset lot i miou jeszcze synkow a cery. Cuzamyn do kupy ...
Szwager

N�st�rsz� s�ow�rze kasz�bscz�
Kò�den
jãz�k m� swòje s�ow�rze. Chcem� le naczic gadac ò s�ow�rzach kasz�bscz�ch - n�prz�d òd tich n�d�wni�sz�ch...
Jacz� b�� n�st�rsz� s�ow�rze jãz�ka kasz�bscz�gò? Sk�dka swiat sã dozn� ò tim, �e na p�niowim
sztrãdze B�tu g�d� pò kasz�bskù? Mò�e to je dzywn�, ale swiat ùczu� ò kasz�biznie
w XVIII stalatim dzãka caric� Katarz�nie II. Ta prz�dniczka Rus�ji, jak� zarabcz�a. ...
Pawe� Szcz�pta
Die sprachenfreundliche Gemeinde - Wieloj�zyczna gmina
Eine Aktion von:
Nordfriisk Instituut, Niederdeutsches Zentrum, Sydslesvigsk Forening gemeinsam mit dem Schleswig- Holsteinischen ...
Akcja Instytutu P�nocnofryzyjskiego, O�rodka Dolnej Niemczyzny, Towarzystwa Po�udniowoszlezwiskiego, z poparciem Sejmiku Gmin Kraju Zwi�zkowego
Szlezwik-Holsztyn ...
W�d�wk wi�rzt�w
Pi�pra
Die Weiber
von Gleiwitz
|