

Zum
bevorstehenden Weihnachten und Jahreswechsel
Sankt
Barbara, die Schutzpatronin
August
Kiss w akwarelach Ireneusza Botora - Sczepanek w Tychach
Piekarska
rocznica
Eine
filigrane Kunst Schlesischer Eisenkunstgu�
“Zbli�enie
si� Europy” do regionu Silesia
Skoki
bez Izerbah
SILESIA
SUPERIOR
|
|
Kultur
Kommt! Wir singen
Weihnachtslieder
Willkommen
zu unserem weihnachtlichen Singen.
Wir m�chten Sie auch in diesem Jahr mit weihnachtlichen Melodien auf die bevorstehenden Feiertage einstimmen.
Und es ist schon eine Tradition geworden, Sie in die Musik einzubeziehen.
Wir laden Sie jetzt ein, zwei bekannte und beliebte Weihnachtslieder zu singen. In der Hoffnung auf ein wei�es
Weihnachtsfest, singen wir zuerst
Leise rieselt der Schnee ...
Peter Karl Sczepanek
�ozpro�wka dwadziesto� - a trzecio� przed konkurs w Ugianach
-
�o rojbrze, nieprawyng ksiyndzu, roztomajtnych zadnych sataniskach jak i �o dio�blyng kamiyniu w Kobylnie, to znacy,
�o gesichtach prawych a nie �ocyganionych jak i inksych prziwiarkach, coch jong napisol, nie, bo co� lepyj wiang ni�
drudzy ludzie, yno izby si� jescy i te tela telicka, co mi starzik, tatulek i inksi ludzie lozprawiali, na zawse nie
stracio�o.
Alfred Bartylla-Blanke
Stary dymb
Som
stromy, kere co�ki wieki �yjom, som tyz taki, kere po stoj�czku umiyrajom. Som takie, co przewrocone przez wiater w samotnosci
zgnijom.
Du�o jest ty� takich, o kerych co�ki �ycie pamiyntomy, choby �wiynte by�y. Ptoki ty� som takie, kere swojigo
stroma nigdy niy opuszczajom, bo gniozdo na nim majom. Nikere za� ptoki swojigo stroma co�ki �ycie szukajom i nikaj
go znoj�� niy poradzom. ...
Bogdan
Dzier�awa
Ein starkes Weib -
das Leben der Hedwig von Schlesien
Gott
hat mir Engel gesandt, Heinrich, sagte die F�rstin mit einem kleinen L�cheln. Der Engel hat mit mir geredet in meinem
Traum. Sch�n war der eine Engel. Er war dir �hnlich. Als du jung warst. Ein zweiter Engel stand ihm zur Seite. Der war
ernster. Die Engel zeigten mir mein Leben, wie es war. Ich las mit ihnen in meinem Leben wie in einem offenen Buch. Ich
habe ein Leben voller Freuden gef�hrt. In Liebe und Geborgenheit. In angenehmer Bequemlichkeit. Ich habe mich wohl gef�hlt
in diesem Leben wie unter einem warmen Federbett im Winter. Ich war tr�ge und leichtsinnig geworden, d�nkelhaft und
eigenn�tzig. ...
Renata
Schumann
Moja mi�o�� – numizmatyka
Urodzony
�ech je pod znakym Byka. Som ludzie co godajom, �e byki to same sknyry i materialisty, ale tak richtig to jest to ino
take �obrocanie kota �ogonym. Mo�e wziy�o sie to stond, �e w duszy ko�dego byka siedzi �dziybko romantyka, ino �e
niy wszyscy chcom, abo mogom to uwidzie�. No, a �eby wom to jako� wyklarowa�, to chca tukej po�osprowia� �o jedny
z moich �yciowych mi�o�ci. Zresztom niy tak ca�kym ino �o jedny, bo zy mie przeca ty� taki karlus, co i za inszymi
dzio�chami �lypiami �obroco. ...
Bronis�aw
W�troba
"Bohater, kt�rego nie zapomn�" -
biografia Ojca Richarda Henkesa
Na
podstawie ksi��ki "Hoffnung - trotz allem, unterwegs in Schlesien" (Nadzieja - mimo wszystko, w podr�y po
�l�sku) prof. Georga Reitora
Zmar� 22. lutego 1945 w KZ Dachau w bloku 17 wychudzony do szkieletu. Blok 17 by� przeznaczony dla chorych na tyfus
Czech�w. Palloty�czyk Richard Henkes zg�osi� si� do niego na ochotnika, aby mieli duchownego. ...
Ludwig
Skrzypiec
Aktuell
Oberschlesien und Nordrhein-Westfalen
Besonders
das Ruhrgebiet ist mit Oberschlesien vielf�ltig verbunden. Das gilt sowohl f�r die historischen Beziehungen zwischen
den beiden Industrieregionen, die vor allem durch die Zuwanderung oberschlesischer Menschen ins Ruhrgebiet
gekennzeichnet sind - Erwerbsmigranten seit dem Ende des 19. Jahrhunderts, denen nach 1945 Fl�chtlinge und Vertriebene
und sp�ter Aussiedler folgten - als auch f�r ihre j�ngere und j�ngste Entwicklung: Mit dem Ende der Montanindustrie
haben beide Regionen vergleichbare Probleme der Umstrukturierung zu bew�ltigen. ...
�l�zacy w krzywej Gaussa na spotkaniu:
NRW - O/S
Gdzie
jeste�my? - Kaj to my som? - Wo waren wir gewesen?
Pos�u�ymy si� Carl Friedrich Gaussem, �yj�cym w czasach Augusta Kissa -XIX wieku w Saksonii, fizyk, astronom,
szczeg�lnie matematyk, z jego teori� liczb, ich rozk�adem, prawdobodobie�stwem. W matematyce normalny, r�wnomierny
rozrzut liczb (zdarze�) przedstawiony na wykresie ma kszta�t rys�w dzwonu - jest to tzw. krzywa Gaussa. ...
Frank Prus Trio w Nadrenii-Westfalii
W ramach
„Dni kultury �l�ska (tzn. G�rnego �l�ska, i to z „Katowickiego”) nad Renem i Ruhr, dnia
27-10-2002 w Muzeum G�rno�l�skim w Ratingen o godz 11.00 odby�a si� wystawa, a raczej wernisa� wystawy „Pejsa�e
nieobecnosci. Grafika tera�niejszo�ci na G�rnym �k�sku „. - czyli „Landschaft des Nicht-Sein”. S�owo
wst�pne wraz z uzasadnieniem typu wystawy wyg�osili ze strony polskiej R. Lewandowski z bytomskiej „Galerii
Kronika”, Bieniarz z katowickiej Ars Camera-lis Silesiae Superioris i Ewa Zawadzka, przedstawicielka reprezentuj�c�
artyst�w tej wystawy. ...
Peter Karl
Sczepanek
Publikacje
„August Kiss
z krainy przychodz�cych i odchodz�cych”
Drogi
czytelniku, przed Tob� Micha� Archanio� - Kolossalbild des St. Michael - 1849 - pierwszy z rozdzia��w mojej nowej
publikacji.
B�dzie ich ponad 12 - o �yciu i tw�rczo�ci Augusta Kissa, rze�biarza z G�rnego �l�ska dzia�aj�cego g��wnie w
Berlinie. Nie tylko o nim, bo jest to te� relacja o ludziach przychodz�cych i odchodz�cych z tej krainy i
wydarzeniach w tym okresie i troch� przed, czyli w XVIII i XIX wieku, wieku wielkich przeobra�e� na �l�sku, w
Prusach i Europie. ...
Peter Karl Sczepanek
FYRCOKOWE SYNKI
Z ksion�ki Rudolfa Pacioka -
Fyrcok za briftryjgra
Nie minylo pora miesiyncy i uza� trza by�o Fyrcokowi przizna� s�uszno��, bo 1 wrze�nia 1939 roku - bez jednego
strza�u - Niymce od Raciborza przele�li granica i nie trwa�o dziesiyn� minut, a juz byli na Parceli. M�j ojciec z
tym swoim baloniokym i jeszcze pora ch�op�w z Parcele to se jyny przed Njymcami wyg�upili. Powsiodali na te swoi ko�a
i chcieli se na skr�ty dosta� do Rybnika, bo w ksion�eczkach wojskowych mieli napisane "w razie wybuchu wojny,
zg�osi� si� w jednostce w Rybniku". Pochytali ich ju� przed Rydu�towami i kozali im wraca� dudom i
siedzie� a� przidzie czas, to se �nimi pogodajom. ...
Rudolf
Paciok
"Barburka" das Fest der Bergleute
Das
schwere und gef�hrliche Leben der Bergleute brachte es mit sich, da� sie immer wieder ihre Besch�tzerin, die heilige
Barbara, um Schutz und Hilfe anflehen. Auf den Gruben wurden ihr �ber und unter Tage, in den Zechenh�usern sowie in
den unterirdischen Kohlengrotten, Alt�re und kleine Kapellen errichtet. In diesen Weihest�tten waren Bilder oder
Statuen der hl. Barbara mit Blumen geschm�ckt und mit Kerzen umgeben. In gr��eren Zechenh�usern waren auch oft
Orgeln, Grubenfahnen, B�nke und St�hle vorhanden, so da� es schon einer kleinen Grubenkirche �hnlich sah. ...
Leopold
Walla
A cappella
W mojih
ukohanyh Uogewnikah S’loonskih rade sie pos’piywoomy. S’piywoomy jak ino jest
po tymu sposobnos’c’. Tak sie z Nos wylywo nasze uradowanie. Naszo Nadzieja.
Czy to w Gyburtstag przi akordyjoonie, abo we Wysele przi muzyce, a nojweselyj przi poprawinah - jak muzykantoow sami
zgrywoomy.
Przi gitarze na uogroodku abo przi fojerce. W wycieczkowym autobusie z grzibiorzami, kery je nojweselszy wtynczos jak
s’niyj wrocoomy. ...
Rorate coeli desuper et nubes pluant iustum,
aperiatur terra et germinet Salvatorem
W mojih ukohanyh
Uogewnikah S’loonskih ta pies’n’ towarzyszooua noom, bajtloom, przez couki Adwynt we porannyh Roratah.
Hodzynie na nie boouo piyrszym dzieciyncym zobowioonzaniym i postanowiyniym, uofiarowanym dlo nadhodzooncego
Dziycioontka.
A nadhodzioouo Uoone dugo, poleku. Po ekstra naszykowanyh dloo Niego shodkah, przy bocznym Uoltorzu. Stopiyn’ po
stopniu, shood po shodzie, jako ta dziecioontkowo figurka z rospostartymi roonczkami, przez sztyry tydnie.
Antoni
Respondek
Banknoty zast�pcze Byczyny
Byczyna
– niewielkie miasteczko wchodz�ce w sk�ad powiatu kluczborskiego jest ju� wzmiankowane w dokumentach
historycznych pochodz�cych z XIII wieku. Miejscowo�� dzieli�a losy innych miast �l�skich, przechodz�c na
przestrzeni wiek�w pod wp�ywy czeskie, austriackie i pruskie. Blisko�� granicy z Kr�lestwem Polskim, odleg�ym
zaledwie o oko�o 5 kilometr�w, pozwala�a na zachowanie �ci�lejszej wi�zi z Polsk�, co jednak nie zawsze ko�czy�o
si� dla mieszka�c�w Byczyny dobrze. ...
Banknoty zast�pcze G�rno�l�skiego Okr�gu Przemys�owego
1918 – 1919
W
zwi�zku z pewnym wzrostem zainteresowania tematem pieni�dza zast�pczego polskich zbieraczy, jak r�wnie� os�b
pasjonuj�cych si� histori� naszej „ma�ej ojczyzny”, warto przedstawi� na tych �amach notgeldy wydawane
specjalnie dla potrzeb ludno�ci GOP-u. Pieni�dz ten jest o tyle ciekawy, �e zapewniono mu pe�ny obieg na stosunkowo
du�ym obszarze, eliminuj�c tym samym podstawow� uci��liwo�� w pos�ugiwaniu si� banknotami zast�pczymi.
Oczywistym minusem by� jednak i w tym przypadku typowy, kr�tki okres wa�no�ci. ...
Bronis�aw
W�troba
|
|
Skandaliczne dyktando gimnazjalne
W
�wi�teczny dzie� 11 listopada Radio Katowice wsp�lnie z miesi�cznikiem „Ma�y Go�� Niedzielny”
zorganizowa�o po raz czwarty „Ma�e dyktando”, w kt�rym udzia� wzi�o oko�o 2000 dzieci i m�odzie�y
z r�nych miejscowo�ci niemal�e ca�ej Polski. Uczestnicy dyktanda walczyli o tytu� „Bezb��dnego Ma�ego Go�cia”.
Celem imprezy by�o upowszechnienie zasad ortograficznych j�zyka polskiego w�r�d m�odzie�y szk� podstawowych i
gimnazj�w. ...
Tadeusz B. Hada�
�L�SKIE WYDANIE ULICY
"Ulica ..."
nosi podtytu�: "WYDAWANY JAKO DOW�D NA ISTNIENIE P�L SWOBODNEGO MY�LENIA". Ta my�l przewodnia obecna jest
tak�e w wydaniu 10-tym Ulicy (NR 10/36 29.X.2002), kt�re w ca�o�ci po�wi�cone zosta�o tematyce �laskiej.
Polecamy lektur� �l�skiego wydania tego miesi�cznika. Nasuwaj�ce si� uwagi czy spostrze�enia prosimy kierowac na
adres ...
Redakcja
INTEGRACJA EUROPY A REGIONALIZACJA
Europejska
integracja i post�puj�ca globalizacja zmieniaj� spo�eczno-polityczne oblicze Europy. Konsekwencj� tych przemian
jest stopniowa zatrata historycznie ukszta�towanego bogactwa specyfik europejskich region�w. Zasi�g obserwowanego
zaniku lokalnych r�nic nieustannie ro�nie, czemu sprzyja daleko id�ce ujednolicanie zasadniczych uwarunkowa�
ekonomicznych. Wielkoobszarowej homogenizacji sprzyja tak�e “amerykanizacja” kultury, s�abn�ce wsparcie
udzielane europejskim tradycjom i mierna regionalna �wiadomo��.
Bruno Nieszporek
Samolot wielozadaniowy a Tarnowskie G�ry
Po 11 wrze�nia 2001 roku w Nowym Yorku i
Waszyngtonie, sojusz NATO - 19 kraj�w - te� z Polsk�, stan� przed problemem zorganizowanego terroryzmu w wydaniu
fundamentalist�w islamskich.
“Rosja nagle okaza�a si� bardziej przydatna jako sojusznik USA w koalicji antyterrorystycznej ni� ca�y sojusz
atlantycki” - stwierdzi� doradca prezydenta Rosji Putina, Sergiej Jastrz�bski gdy Putin jednym telefonem do
prezydenta UAS Busha zg�osi� gotowo�� wsp�pracy w tym zakresie. ...
Ewald Bienia
S’wionteczne rzykanie do tego
kery jest - �wi�teczna modlitwa do tego kt�ry jest
Biblia IX
Potym pobuogosuawiyli Ponboczek
Noego i od niego synkow , i pedzieli im tak: ...
Biblia X
A to som potomki
synkow od Noego: Sema, Chama, Jafeta. Po potopie urodziyli im sie take synki: Synki od Jafeta: Gomer, Magog, Madaj,
Jawan, Tubal, Meszek i Tiras. ...
Biblia XI
Couko ziymia godaua na tyn
czas jedna godka, te same wyrazy. Kej ludzie przikludziyli sie ze wschodu, natrefiyli na rowno ziymia we kraju Szinear i
tam sie ostoli. Pedzieli se potym: ...
Szwager
Abba – Ojtshe
LIST
DO DZIECIONTKA
Nasza
Europa
NASZ
GRINBERG
BLANK
STARE LEGYNDY
Die oberschlesische Frage
Die
Absicht des Komitees ging zun�chst dahin, in friedlicher Weise auf Deutschland, Polen und Tschechien einzuwirken, um
Oberschlesien eine selbst�ndige politische Stellung einzur�umen und seine Neutralit�t �hnlich wie die der Schweiz
und Belgiens zu garantieren. Die sozialistische deutsche Regierung sicherte allen Volksst�mmen Deutschlands eine selbst�ndige
freiheitliche Entwickelung zu, und die unabh�ngigen, sozialistischen Regierungsvertreter ...
Th. Reginek
KaszEd - Kasz�bsczi Editora

Witoj ...
Mome raza z czterema jinszimi drechama pierszo kaszebsko programa na komputr zrechtowony. Wicy po polsku na: ...
www.kaszubia.com ...
e po miemiecku:
www.kaszubia.com ...
E moze tez dobro udba dlo promoceji jazeka slonsczego.
Pozdrowczi ...
|