Aktuell

Denn Karneval gibt es nur einmal im Jahr
Przeca ros w roczku momy karnawa�

Karneval am Rhein! - karnawa� nad Rynym

Ta tradycja jusz �ot 100 lot – w unifotmach jak za Starego Fritza w Prusach, kaj i my w Slonsku byli, i tak sie �osta�o w kitlach �o�to-niebieskich w farbach Slonska - tes widzymy. Pszet popielcym w poniedzia�ek je tzw. Rosen-Montag na Westfalii i Nadrynii, w Saksoni, kaj je wolne �ot roboty – i idzie sie na Rosenmontag-Zug, pochod. Wszjyscy sie wygupiajom, �piewajom, sie ca�ujom, ko�dy je pozytywnie przija�nie nastawiony. Ale i wytykajom w wicach, co le�y im na sercu. Tu niy cza sie fstydzi�, mogiemy wali� �lonskom gwarom wiela cza – na tym tysz polega karnawa� – czu� sie jak u siebie w doma – DOMOWINIE, eli w Heimacie. ...

Peter Karl Sczepanek

Freitag 13. Dezember 2002 – Kobenhavn

Europejsko PIYTNOSTKA w tym dniu spotka�a sie tam ( Kopenhaga) by na Topie umo�liwit' (1) przijyncie „dziesi�ntce” nowych – z Polsk�m? Twarde stawianie ��da� przez polsko delegacjo rz�dowo w tej sprawie trwa�o ca�y dziy� i pora razy by�o przerywane. W�a�ciwie to si� zastanawi�m, bo tak ko�o 10-tej, to ju� przi stole sz�o zmiyni� Polan na Rumun�w. Dlo mnie – Shlonzoka – by�oby to chyba lepsze, cho�bych potym musio� si� starat’ o wiza przi wyje�dzie w odwiedziny do Familii za Odra, abo do Czech. Rumuni by du�o myni kosztowali Unia, a Polanie maj�m jeszcze du�o, och du�o do zrobiynio by w og�le wly�� na to europejsko droga ...

Ewald Bienia

Z biegiem Rudy

Rostomajnte som rzyki na �wiecie, ale dycko jedna jest twoja, to ta nad kerom �e� sie urodziy� . Cho�by� potym widzio� tysi�c inkszych, zawsze bydziesz ta nojpiykniejszo pamiynto�, chocio� by wed�ug tych drugich jak przikopka wygl�da�a .
Wiela ludzi przez co�ki �ycie po �wiecie wandruje i w rostolicznych rzykach nogi moczy, ale ta , do keryj piyrszy roz sie wlaz�o i poczu�o sie jeja zimno woda ma�ymi no�kami , do tyj dycko wrocajom. ...

Bogdan Dzier�awa

Historia

Kwota ta (76 milion�w dolar�w) sprawia wra�enie. Je�li jeszcze pomno�y� j� przez aktualny kurs dolara (ale aktualny w 1932 roku, kiedy sprawa o ten spadek dosta�a si� przed �l�skie s�dy), kt�ry wynosi� 5,19 z�, a do tego pomno�y� przez wsp�czynnik si�y nabywczej pieni�dza, kt�ry dla tego okresu wynosi 10 (czyli �rednio 10 razy ta�sze by�y artyku�y spo�ywcze i praca ludzka), wtedy jest to kwota, kt�ra pozwala spokojnie �y� bez pracy nawet kilku pokoleniom jednej rodziny. ..

Piotr Kalinowski

Europ�ische Stra�en in Polen, Schlesien und im Plesser Land O/S

Der gr��te Teil der Stra�en und Fahrwege, vorwiegend in Oberschlesien ist mit dem Bau und der weiteren Entwicklung oberschlesischer Industrie in der II. H�lfte des XIX. Jahrhunderts verbunden. Nach dem Ende des I. Weltkrieges wurden die neuen Strassen weiterhin ausgebaut und modernisiert, denn die Zahl der Autos, die sich auf den Stra�en bewegten, wuchs von Jahr zu Jahr. Gro�e Aufmerksamkeit wurde in dieser Hinsicht den oberschlesischen Stra�en, besonders im Plesser Kreis geschenkt. Heute gelten sie als die besten in ganz Polen. ...

Po wyga�ni�ciu Rewolucji Francuskiej cesarz Napoleon rozpocz�� proces si�owego jednoczenia Europy. W 1805 roku pod Austerlitz rozbi� doszcz�tnie armi� austriacko - rosyjsk�, a w zawartym pokoju wymusi� zrzeczenie si� przez cesarzy austriackich tytu�u Cesarzy Rzymskich oraz rozwi�za� �wi�te Cesarstwo Rzymskie Narod�w Niemieckich, istniej�ce od X wieku. Rok p�niej pod Jen� dosz�o do kompletnego rozbicia r�wnie� armii pruskiej. Kr�l pruski zgodzi� si� na uzale�nienie polityczne swego kraju od Francji oraz na stacjonowanie w Prusach wojsk francuskich. Europa powoli uznawa�a zwierzchno�� Napoleona. ...

Piotr Kalinowski

Refleksje g�rno�l�skie - czy naprawd� rok 2003 rokiem prawdy?

Uaktywnia� powinni�my si� wszyscy, przesta�my by� bierni, tylko czeka� i czeka�, w obawie, �e zn�w nam „zrobi� krzywd�”, i patrze� na ka�dego, jakby „mi z piwnicy ziemniaki kradli” – nie! - otwarcie, z wiar�, wsp�lnie czyli w sile, w podniesieniu na duchu, z u�miechem na twarzy - to wa�ne! ...

Czesko-polskie i niemieckie przetargi j�zykowe na �l�sku, czyli - jak polski rz�d robi teraz to samo, co m�drzy �l�scy Piastowie w 13 i 14 wieku

„Ojczyzna” po austriacku, w oczach wojaka Szwejka. Germanizacja �l�ska, a gdzie czechizacja i polonizacja �l�ska? Germanizacja j�zyka, kultury, a dlaczego nie gospodarcza, albo bra� dla siebie z gotowego, nic nie szkodzi? A nasze cechy charakteru z...z�otego i czarnego or�a herbu! A gdzie jest �l�ska tolerancja? ...

Pomostowe refleksje przy pomniku F.W. von Reden – „Most Ozimek”

Oto poni�ej urywek drugiej broszurki pt.: „S�aw� i wolno�� roznieca�” z cyklu powsta�ej mojej publikacji: „Augus Kiss, z krainy przychodz�cych i odchodz�cych”.
A okoliczno�� jest nielada, wspomniany w tym urywku most nad rzek� Ma�a Panew w Ozimku na G�rnym �l�sku (obecnie na „Opolszczy�nie”) powsta�, jako pierwszy metalowy most na �wiecie, cudo techniki, w�a�nie w miejscowej, dzisiejszej „Hucie Ozimek”.
Dzisiajsza huta w sytuacji upad�o�ci, zaliczona do likwidacji, co czytamy w gazetach g�rno�l�skich, ale kiedy� przed 200 laty nale�a�a do wyr�niaj�cej si� huty pod nazw� „Malapane H�tte”, powsta�a na zlecenie Fryderyka II. ...

Peter Karl Sczepanek

BAJKI NIE TEJ  BAJKI

Od kiedy pami�tam zawsze chcia�em by� choink�. A nawet dalej. Podejrzewam, �e kiedy tego sobie jeszcze nie u�wiadamia�em, chcia�em by� choink�, t� �wi�teczn� pe�n� przepychu i frywolno�ci, pe�n� blasku i powabu - czaruj�c wok� gwiazdami, ods�aniaj�c tajemnice.
Znaj�c moj� skrywan� mi�o��, starsi koledzy z podw�rka pomalowali mnie pewnego, jak�e pami�tnego i nie da si� ukry� pi�knego dla mnie dnia, olejnymi farbami, znalezionymi na �mietniku tu� za naszym domem. ...

Krystain Ga�uszka

Fyrcok za briftryjgra

Roz tez w 1943 roku - jak jeszcze w Libomi byli Njymce - somsiad od Fyrcoka pieronym go prosiy�, �eby poszo� za niego do szko�y, bo rechtor co uczy jego synka kozo� przij�� zarozki do kancleryje ojcowi, matce abo opiekunowi. To �ech se pomyslo� - pado� somsiod do Fyrcoka - ty by� se tam lepszy dogodo�, bo umisz lepszy goda� po njymiecku.
Fyrcok nie do� se prosi� i poszo�. ...

Rudolf Paciok

Der Federball

Sobald meine Schwestern ins heiratsf�hige Alter kamen, mu�te meine Mutter f�r die Aussteuer, in erster Linie f�r die Betten, sorgen. Zu diesem Zwecke wurden zu Hause einige G�nse gehalten und dieselben im Laufe des Jahres wiederholt gerupft. Die Federn wurden in einem gro�en Leinensack gesammelt und f�r den Winter aufgehoben. An den langen Winterabenden kamen dann Freundinnen und Bekannte zum Federschlei�en. Wir versammelten uns meistens in der K�che, der gro�e K�chentisch wurde in die Mitte gestellt und wir sa�en rings um diesen herum. ...

Leopold Walla

Kampanijo, Nippoon i Jo, Yamamoto

Tako informacjo uo hjyrarhji warznos’ci, kero wszystkym niesie powodzynie i korzys’ci przywjooz rzeh uoonegdaj do mojih ukohanyh Uogewnik S’loonskih ze Japoonije, kaj rzeh boou na szkolyniu, na co dzisioj niykerzy godajoom przeszpjegi.
Boou rzeh po nowe wjadoomos’ci i umjejyntnos’ci.
I mys’la rze prziwjooz rzeh wtynczos recepta, wedle keryj szuo sie stosowac’ i u nos. ...

Segregacjo, asymilacjo, integracjo

W mojih ukohanyh Uogewnikah S’loonskih te pojyn’cia znoomy uod lot.
I praktyki s’niymi zwjoonzane.
Kery u nos niy wjy jak sie segreguje? Abo tego niy poradzi.
Przebjyrac’ i wybjyrac’ lepsze abo gorsze egzymplarze wzglyndym ustaloonyh normoow?
To zajyn’cie bardzo proste, jak jest uokrys’loono norma.
Dejmy na tyn przykuod segregacjo ziorek grohu na grohoowka.
Ziorka musiauy byc’ jednako wjelke, niyuszkodzoone, podobnyj farby i guadkos’ci. ...

Kaj je nasze Kyoto, kaj je naszo Nara?

Z mojih ukohanych Uogewnik S'loonskih niyrod sie ruszoom.
Tukej moom wszystko, co mi trza.
Tukej jest moja blirzszo i dalszo Rodzina, Przijociele, Kamraty i dobre Soomsiady.
Tukej stoji mooj stary Familok, kery jak i inksze hciou by poznac’ profesor Wiktor Zin, bo uo takym rodzaju pomjyszkanio mauo wjy. Wjy jednak uo tym, irze w Niym tworzy sie patrijotyczno spouecznos’c’, warzno dlo historije s’loonskij Ziymje. W kerym rzycie boouo niyleke, ale bardzo moralne i uoparte uo trwaue zasady. ...

Antoni Respondek